Sosyal Sigortalar Kanununda Emeklilik İle İlgili Düzenlemelerin Yapılması

Sirküler No: 2023 / 38

Tarih: 06.03.2023

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışmaları yürütülen Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin düzenlemenin yer aldığı 7438 sayılı "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 03.03.2023 tarihinde 32121 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu düzenleme ile 08.09.1999 (dahil) tarihinden önce çalışmaya başlayan sigortalıların, sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını tamamlaması halinde yaş sınırı olmaksızın emekli olabilmeleri hüküm altına alınmıştır.

Yine aynı kanunda, emekli olan çalışanların aynı iş yerinde çalışmaya devam etmeleri durumunda, işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak işe başlamaları halinde, sağlanacak beş puanlık prim desteğine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

1.      Uygulamanın 4/1-(a) Statüsündeki Emekli Olacak Sigortalılar Yönünden İncelenmesi

08.09.1999 tarihi ve öncesinde çalışmaya başlayanlar ve 09.09.1999 tarihi ve sonrasında çalışmaya başlamalarına rağmen sigorta başlangıç tarihlerini geri götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat hükümlerine göre yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 08.09.1999 tarihi ve öncesi olacak şekilde geriye götürülenler bu uygulamadan yararlanabileceklerdir.

Bu kişilerden, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayanlar yaşa bakılmaksızın, başvurmaları halinde emekli olabileceklerdir.

Prim gün sayısı eksik olanlar hizmet borçlanması (askerlik, doğum vs.) ile eksik günlerini tamamlayabileceklerdir. Borçlanma ile hizmet tamamlanması olması durumunda emeklilik müracaatından önce borçlanma tutarlarının ödenmesi gerekmektedir.

Sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını içeren bilgiler aşağıda özetlenmiştir:

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere, sigortalılık süresi kadın sigortalılar için 20 yıl, erkek sigortalılar için ise 25 yıl olarak belirlenmiştir. Prim gün sayısı ise sigortalılık başlangıç tarihine göre kademeli olarak değişmektedir.

Sigortalı çalışanlarda emeklilik başvuru süreci aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

• İşçinin, EYT kapsamında emekli olmak için gerekli şartları taşıdığını ve işyerinde çalışma süresini belirten bilgi ve belgeleri e-Devlet üzerinden temin ederek istifa dilekçesi ile beraber işverene sunması (işverenin, e-Devlet'ten alınan bilgi ve belgelere istinaden işten ayrılış bildirgesini düzenlemesi gerekmektedir. Sadece hizmetlerinde tereddüt olan sigortalılar için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan resmi yazı talep edilmelidir.)   
• İşverenin, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesini takiben 10 gün içerisinde işten ayrılış bildirgesini Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmesi,
• İşçinin, e-Devlet üzerinden, SGK'ya şahsen başvuru ya da iadeli taahhütlü posta ile emeklilik müracaatını yapması,
• Müracaatın kurum tarafından incelenip kabul edilmesi şeklinde ilerlemektedir.
   
  Yukarıdaki açıklamalar kapsamında, emeklilik şartlarını yerine getiren 4/1-(a) statüsündeki sigortalılar 03.03.2023 tarihinden itibaren emeklilik başvurusu yapabileceklerdir.
   

2.      Uygulamanın İşverenler Yönünden İncelenmesi

Yukarıda yer verilen şartları sağlayan ve emekli olarak işten ayrılmak isteyen sigortalılar için uygulamaya ilişkin işverenlerin dikkat etmesi gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır.

• İşten çıkış bildirgesinin düzenlenerek sigortalıya tebliğ edilmesi,
• Sigortalının kıdem tazminatı hak edişi var ise hesaplanması ve ödenmesi,
• Sigortalının tahakkuk etmiş ve ödenmemiş maaş, fazla çalışma ücreti, sözleşmeseler menfaatleri (bonus, prim vb.) var ise hesaplanması ve ödenmesi,
• Sigortalının yıllık izin bakiyesi var ise yıllık izin ücretinin hesaplanması ve ödenmesi,
• İş Kanunu açısından gerekli belgelerin hazırlanması ve sigortalıya tebliğ edilmesi.
   
  İşverenler EYT kapsamında işten çıkarma işlemlerini normal emeklilik şeklinde uygulamaya devam edecek olup, bu kapsamda emekli olan çalışanlar için "8" numaralı (emeklilik veya toptan ödeme nedeniyle) SGK çıkış kodu kullanmaları gerekmektedir.
   

3.      EYT Kapsamında Emekli Olan Çalışanın Aynı İşyerinde Devam Etmesi

Yukarıda açıklanan şartları sağlayarak emekli olan çalışanın, işten ayrılış tarihini takiben 30 gün içerisinde en son çalışılan işyerinde sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışmaya başlaması ve işverenin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan şartları taşıması halinde sosyal güvenlik destek priminin işveren hissesinde 5 puanlık indirim uygulanacaktır.

Bu karar, 03.03.2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.

Kanuna ulaşmak için tıklayınız.

Bilgi edinmenizi rica ederiz.

"Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Rödl & Partner'a işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz."