Anasayfa
Intern
Uluslararası
İrtibat
Sat ve Geri Kiralama İşlemi; adından da anlaşıldığı üzere; şirketin üzerine kayıtlı taşınır ve taşınmaz mallarının (Örneğin gayrimenkul, iş makineleri, makine ekipmanları vs.) bir leasing şirketine satıldıktan sonra tekrar kiralanması işlemidir.
6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerine ilişkin Kanun’un 19. maddesinde sözleşmeye taşınır ve taşınmaz malların konu olduğu, bilgisayar yazılımlarının çoğaltılmış nüshaları hariç olmak üzere, patent gibi fikri ve sınai hakların ise bu sözleşmeye konu olmadığı belirtilmiştir.
İştigal konusu taşınır ve taşınmaz malların alım satımı, inşaatı ve taahhütü olan şirketler bu Kanun kapsamından faydalanamamaktadır.
Kira süresi sonunda satılan mallar kiracıya devredilmektedir.
Sat ve Geri Kiralama (Sale & Leaseback) işlemi ile şirketlere vergisel yönden de bazı avantajlar sağlamaktadır.
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinin yayım tarihinden sonra gerçekleşen satış işlemlerinde istisna uygulaması başlıklı bölümüne aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
Kurumlar Vergisinin ilgili maddesine göre yapılan satışlarda satış işleminden doğan kazançlar kurumlar vergisi matrahından % 100 istisna edilmekte ve en az iki tam yıl aktifte bulundurma şartı da aranmamaktadır.
Ayrıca bu satış kazancının satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında tutulması şartı KVK Madde 5/1-(e) kapsamındaki ilk taşınmaz satış kazancı istisnasında olduğu gibi aynen geçerlidir.
Bu maddenin aksi yönünde bir işlem gerçekleştiğinde ise sermayeye ilave dışında başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi veya dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılmaktadır. İşletmenin tasfiyesi (bu kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanmaktadır.
İstisna edilen kazanç tutarı kanun maddesine göre, “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” kapsamında olduğundan şirketin ilgili dönemde Ticari Zararı olsa dahi beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilecektir.
Kurumlar Vergisi istisnasını özetlersek;
Yukarıdaki iki teslimden elde edilen kazanç tutarı sözleşme süresi sonunda geri alınması şartı ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi kapsamında kurumlar vergisi matrahından %100 oranında istisnadır.
KDV Kanunu’nun 17-4/y maddesi gereğince;
KDV’den istisna edilmiştir.
KDV Kanunu’nun ilgili maddesine göre, Finansal Kiralama ve Faktoring şirketlerince kanun kapsamında satın alınarak tekrar satıcıya kiralanan taşınmazlar kira süresi sonunda satıcıya devredileceğinden dolayı KDV’den istisna edilmiştir. Ayrıca kanun maddesinin yürürlük tarihi olan 02.08.2013 tarihinden sonra yapılan aylık kiraya ödemelerinde de KDV istisnası bulunmaktadır.
KDV istisnası “Kısmi İstisna” kapsamında değerlendirilmekte ve KDV Kanunu’nun 30/a maddesi gereğince, vergiden istisna edilmiş olduğundan, taşınmazın alımı veya inşası sırasında yüklenilen KDV’nin indirim konusu olarak dikkate alınmaması, indirim konusu yapılmış ise indirilen KDV’lerin ilgili dönem beyannamesinde hesaplanan KDV’ye ilave edilerek düzeltilmesi gerekmektedir.
Konu ile ilgili Vergi Dairesi Başkanlıklarının vermiş olduğu bazı Özelgeler aşağıda bulunmaktadır.
28.05.2014 tarihli Konya Vergi Dairesi Başkanlığı’nın vermiş olduğu Özelge;“… şirketinizce leasing sözleşmesine konu taşınmazın Kanunun 17/4-y maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanılarak teslim edilmesi halinde, bu istisna düzenlemesi kısmi istisna niteliğinde olduğundan, taşınmaz nedeniyle yüklenilen KDV’lerin Kanunun 30/a maddesi uyarınca indirim konusu yapılmaması, daha önce indirim konusu yapılmış ise istisnanın gerçekleştiği dönem beyannamesinde “İlave Edilecek KDV” satırına yazılmak suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.”
Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’nca 01.11.2013 tarihinde verilen Özelge,“… şirketinizce KDV Kanunu'nun 17/4-r maddesindeki istisna şartlarını sağlayan bir taşınmazın aynı Kanunun 17/4-y maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanılarak teslim edilmesi halinde, bu kapsamdaki istisna edilmiş işlemler bakımından yüklenilen KDV'lerin indirim konusu yapılıp yapılmayacağına yönelik olarak madde metninde bir düzenleme bulunmadığından, taşınmaz nedeniyle yüklenilen KDV'lerin Kanunun 30/a maddesi uyarınca indirim konusu yapılmaması, indirilmiş ise indirilen KDV'lerin ilgili dönem beyannamesinde hesaplanan KDV'ye ilave edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.”
A şirketi 10.12.2013 tarihinde satın alarak aktifine ilave ettiği taşınmazı için 1.000.000 TL + KDV bedel ödemiştir. Bu işlem için 180.000 TL KDV ödeyerek, ilgili dönem KDV beyannamesinde indirim konusu yapmıştır. A şirketi bu taşınmazı 10.11.2015 tarihinde 2.000.000 TL’ye Finansal Kiralama Şirketi’ne satarak geri kiralamaya karar vermiştir.
Yapılan bu satış işlemi KDV Kanunu’nun 17-4/y maddesi gereğince KDV’den istisna olduğu için A şirketi, Finansal Kiralama Şirketi’ne KDV’siz fatura düzenleyerek KDV ödemeyecektir.
Ayrıca; Finansal Kiralama Şirketi tarafından ödeme planına göre her ay tahsil edilecek kira tutarı da KDV’den istisna olup, düzenlenecek kira faturalarında yüklenilen KDV bulunmayacaktır.
A şirketi bu taşınmazın alımında yüklendiği ve indirim konusu yaptığı 180.000 TL tutarındaki KDV’yi satış işleminin gerçekleştiği aya ilişkin KDV beyannamesinde yani Kasım ayı KDV beyannamesinde ilave edilecek KDV satırına eklemesi gerekmektedir.
Bu satış işleminden doğan satış kazancının tamamı ise 2 yıl aktifte kalma şartı aranmaksızın, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Özet olarak; KDV istisnasının uygulanabilirliği kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi ön koşulu ile belirlenmiş olup;
KDV istisna edilmiştir.
6361 sayılı Kanun kapsamında 13.12.2012 tarih ve 28496 sayılı Resmi Gazete’nin 37. maddesinde;“Finansal kiralama sözleşmeleri ve bu sözleşmelerin devrine ve tadiline ilişkin kâğıtlar ile bunların teminatı amacıyla düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, bu kâğıtlarla ilgili yapılacak işlemler harçtan müstesnadır.”
hükmü bulunmaktadır.
6361 sayılı Kanun’un 37/2.maddesi ise aşağıdaki gibidir:
“Satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.”
6361 sayılı Kanun’un Tapu Harcı İstisnası Değiştirilen Hükümler
MADDE 51 – (1) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun Tapu ve Kadastro işlemlerinden alınacak harçlar başlıklı (4) sayılı tarifesinin “I-Tapu işlemleri” bölümünün yirminci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.“g) Satıp geri kiralama yöntemi ile gerçekleştirilen kiralama sözleşmeleri kapsamında kiracı tarafından sözleşme süresi sonunda geri alınmak kaydıyla kiralanan taşınmazların kiralayana satışı sırasında devredenden (Taşınmazın herhangi bir şekilde kiracı tarafından geri alınmamasının tespiti durumunda ilgililerden (a) bendindeki oran ile bu bentteki oran arasındaki farka tekabül eden harç tutarı 213 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme faizi ile birlikte alınır.) Binde 3,96.”
Kısaca, satıp geri kiralama yöntemi ile kiracı tarafından geri alınmak kaydı ile finansal kiralama şirketlerine satılan taşınmazların devreden ve devralandan ayrı ayrı alınması gereken tapu harcı tutarı, sadece devreden tarafından satışın gerçekleştiği tarihteki geçerli oran üzerinden indirimli olarak ödenmektedir. Ancak kiralanan taşınmazın sözleşme süresi sonunda kiracıya devrinde ise tapu harcı ödenmemektedir.
Yukarıdaki değiştirilen madde hükmüne göre; tapu harcı ve damga vergisi istisnasının şartı ise kira süresi sonunda geri alınmak kaydıyla taşınmazın kiralanmasıdır. Taşınmazın kiralama işleminden vazgeçilmesi veya kira süresinin sonu beklenilmeden taşınmazın tapuda tescil işlemi gerçekleştiği takdirde istisna edilen harç tutarları gecikme faizi ile birlikte geri ödenmesi gerekmektedir.
Nitekim konu ile ilgili Çorum Deftardarlık Genel Müdürlüğü’nün 28/05/2015 tarih ve 76071283-140-57[2015-1]-12 sayılı Özelgesi aşağıda bulunmaktadır.
Sonuç olarak; Sat ve Geri Kiralama (Sale & Leaseback) işlemi ile Kurumlar Vergisi istisnası, KDV istisnası, Damga Vergisi istisnası, Tapu Harcı istisnasından kira süresi sonunda satıcıya devredilmesi ön şartı ile faydalanılmaktadır. Bu hükmün aksine bir işlem gerçekleştiği takdirde beyan edilmeyen ve istisna edilen vergi ve harç tutarlarının gecikme faizi ile birlikte geri ödenmesi gerekmektedir.
Yukarıda yer alan ilgili mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, Sat ve Geri Kiralama (Sale & Leaseback) işlemi şirketlere vergisel yönden avantajlı bir finansman yöntemi olarak tercih edilmektedir.
