Komisyon Kararı Olmaksızın İmha İmkanı

III.          Uygulamadan Kimler Yararlanabilecektir?

Uygulamadan, kazançları bilanço usulüne göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecektir.

Bu mükelleflerin uygulamadan yararlanmak için yapacakları başvuru tarihinden önceki son hesap dönemine ait bilançolarında yer alan rakamlardan; net satışları ile aktif büyüklüğünün aritmetik ortalamasının 10.000.000 TL’nin veya öz sermaye büyüklüğünün 5.000.000 TL’nin üzerinde olması gerekmektedir.

Örneğin, 31.12.2017 bilançosunda net satışlarını 9.000.000 TL, aktif büyüklüğünü ise 13.000.000 TL olarak beyan eden bir şirketin, net satışları ile aktif büyüklüğünün aritmetik ortalaması 10.000.000 TL’nin üzerinde olduğundan ((9.000.000 + 13.000.000) / 2 =11.000.000 TL) yer verilen uygulamadan yararlanması mümkün olacaktır.

IV.          Başvuru Nasıl Yapılacaktır?

Uygulamadan yararlanılabilmesi, izni ve imha oranının tespiti için mükellefler tarafından Gelir İdaresine yazılı olarak başvuruda bulunulması gerekmektedir. Başvuru dilekçesi ekinde:

• Uygulamadan faydalanılmak istenen ürün grupları, bu ürün gruplarına ilişkin detaylı ürün listeleri,
• Son beş hesap dönemine ilişkin ve miktar bazında yurt içi satışlar ve satıştan iade bilgileri (her bir ürün bazında),
• Son beş hesap dönemi içinde imha edilen emtia miktarını, emtia türü ve dönemler itibariyle gösterir tablo,
• İmha işlemlerine ilişkin belgeler,
• Kendi işletmeleri bünyesinde imha/atık bertaraf tesisleri bulunan ve ilgili mevzuatı dahilinde yetki/lisans sahibi mükelleflerce, yetkilendirme/lisans belgesinin noter onaylı örneği

İdareye ibraz edilecektir. Başvuru form örneğine yazımız ekinde yer verilmiştir (EK 1).

V.           İmha Oranının Belirlenmesi ve Uygulanması

Başvurunun Gelir İdaresi Başkanlığı’na intikalini müteakiben komisyon tarafından yapılan nihai değerlendirme sonucunda, her bir ürün için tespit edilen imha oranı mükellefin kabulüne sunulacak ve mükellef tarafından kabul edildiği yazılı olarak bildirilen bu imha oranları, mükellefin kabul tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacaktır. 

İdare ile başvuruda bulunan mükellef arasında tayin olunan imha oranı mükellefin kabul beyanında bulunduğu hesap dönemi ve bu hesap dönemini izleyen beşinci hesap döneminin sonuna kadar (imha oranının iptali durumu saklı kalmak üzere) geçerli olacaktır. Mükelleflerin işe başladıkları ilk yılda bu hükümden faydalanmak için başvuru yapmaları halinde, tayin olunan imha oranı, kabul beyanında bulunulan tarihi takip eden üçüncü hesap döneminin sonuna kadar geçerli olacaktır.

Başvuruda bulunan mükellefler için nitelik, satış şekli, piyasa durumu vb. bakımından farklılık arz eden emtia için farklı imha oranları belirlenebilmektedir.

İmha oranının tayinini müteakiben tayin olunan imha oranı dahilinde imha işlemi gerçekleştirilecek ve takdir komisyonuna gerek kalmaksızın gider yazılabilecektir.

İmha oranlarının revize edilmesi, yenilenmesi veya iptal edilmesi de söz konusu olabilmektedir.

• İmhanın İşletme Bünyesinde Yapılması;

Tayin olunan imha oranı dahilinde gerçekleştirilen imha işleminin, mükelleflerin kendi işletmeleri bünyesinde bulunan atık işleme tesislerinde yapılması halinde, mükelleflerce en az iki nüsha imha tutanağı düzenlenecek ve yetkililer tarafından imzalanacaktır.

Tutanakta; tutanağın tarihi, mükellefin ad-soyad/unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, imha yeri ve imha işleminin bu tutanakta ad, soyad, unvan ve imzası bulunan yetkililerin gözetiminde yapıldığına dair ibarenin bulunması zorunludur.

Tutanağın ekinde, imhaya konu mallara ait iade faturalarına ilişkin icmal (İade faturasını düzenleyen mükellefin ad-soyad/unvanı, fatura numarası ve tarihi, iade mal cinsi ve miktar) bilgilerine yer verilecektir. İmha sonucu ortaya çıkan atıkların başka bir atık işleme tesisine gönderilmesi durumunda, mükellefler tarafından düzenlenen tutanak ve icmalin bir örneği sevk irsaliyesine eklenecektir.

• İmhanın Yetkilendirilmiş Atık İmha Tesisine Yaptırılması;

Tayin olunan imha oranı dahilinde gerçekleştirilen imha işleminin, mükelleflerce kendi işletmeleri bünyesinde yapılmaması, yetkilendirilmiş bir atık imha tesisine yaptırılması halinde ise imha edilecek emtianın sevki aşamasında, mükellefler veya emtianın dağıtıcısı firmalar tarafından yukarıda ifade edilen şekilde en az üç nüsha olarak düzenlenecek tutanak ve icmalin bir nüshası sevk irsaliyesine eklenecektir.

Bu sevk irsaliyesi ile tutanak ve icmalin, imha tesislerince muhafaza ve gerektiğinde ibraz edilmesi gerekmektedir. Söz konusu tutanakta, ekli icmalde yer verilen malların imha edilmek üzere, imha tesisine gönderildiği ibaresine yer verilmesi gerekmektedir.

İmha tesisine emtianın dağıtıcısı olan firmalar tarafından gönderilen ve yukarıda belirtildiği şekilde düzenlenen tutanak ve eki icmalin bir nüshası, emtiası imha olunan mükellefe gönderilecektir.

VI.          Bildirim

Söz konusu Kanun hükümlerinden faydalanan mükelleflerce; her yıl, ilgili olduğu yıla ait gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde, 496 sıra no.lu VUK Tebliği ekinde yer alan formata uygun şekilde ve her bir ürün itibariyle hazırlanacak imha oranı yıllık takip raporu bir dilekçe ekinde İdareye ibraz edilecektir.

İmha oranı yıllık takip raporu örneğine yazımız ekinde yer verilmiştir (EK 2).

VII.         Sonuç

Son kullanma tarihinin geçmesi ya da bozulma nedeniyle iade alınan raf ömrü kısa gıda maddeleri ile ilaç ve benzeri maddelerin çevreye ve insan sağlığına zarar verecek nitelikte olmaları nedeniyle, çok hızlı bir şekilde aksiyon alınarak imha edilmesi gerekmektedir.

Yapılan düzenleme ile süreklilik arz eden ve acilen imha edilmesi gereken malların imha oranı dahilinde imha işleminin gerçekleştirilmesine ve takdir komisyonuna gerek kalmaksızın gider yazılabilmesine imkan sağlanmış olup, uygulamaya büyük kolaylık getirilmiştir.

    EK 1: IMHA ORANI BAŞVURU FORMU

    EK 2: IMHA ORANI YILLIK TAKİP RAPORU