7256 Sayılı Kanun Kapsamında Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması

 Nil Yılmaz

04.12.2020

2016 yılındaki 6736 Sayılı Kanun'dan ve 2018 yılındaki 7143 Sayılı Kanun'dan sonra 17.11.2020 tarihinde 7256 Sayılı Kanun yürürlüğe girmiş olup, bu Kanun'un önceki af kanunlarından farkı 2017 yılındaki 7020 Sayılı Kanun gibi sadece "kesinleşmiş alacakları" kapsayarak; kesinleşmemiş ya da dava safhasında bulunan alacaklar ile matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesi gibi afları kapsamaması olmuştur.

27.11.2020 tarihinde ise söz konusu Kanun'a ilişkin "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7256 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 1)" yayımlanarak hükümlere ilişkin detaylara ve örneklere yer verilmiştir.

Söz konusu yapılandırmaya genel olarak 31.08.2020 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere ilişkin olan vergi ve kamu borçları ile bu tarihe kadar verilmiş olan beyannamelerdeki vergiler ve aynı tarihten önce kesilen cezalar girmektedir. 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta prim borçları da Kanun kapsamındadır.

1.     Kesinleşmiş Alacağın Tanımı

7256 Sayılı Kanun hükümlerinden faydalanılması için ilk şart alacağın 17.11.2020 tarihi itibariyle (bu tarih dahil) "kesinleşmiş" olmasıdır.

Vergi İdaresi nezdinde kesinleşmiş alacak kısaca; tahakkuk etmiş olan alacağın 30 günlük dava açama süresi, idari başvuru süresi, uzlaşma talebi süresi vb. geçtikten sonra ödenecek aşamaya gelmesidir.

Eğer vergi dairesine olan borç,  tahakkuk etmiş ve  dava veya itiraz süresi geçirilmiş ise kesinleşmiş borç olarak kabul edilmektedir.

Kesinleşmiş alacağın tanımı 1 Seri No.lu Genel Tebliğ'de de yapılmış olup örneğin;

İkmalen, re'sen veya idarece tarh edilen vergiler ile kesilen vergi cezalarına ilişkin düzenlenen vergi/ceza ihbarnamesinin tebliği üzerine,

• Süresi içerisinde dava açılmamış olması veya dava açılmış olmakla birlikte yargılama aşamalarının son bulması, 

• Uzlaşma hükümlerinden yararlanılarak uzlaşılması, 

hallerinde kesinleşmiş alacak söz konusu olacaktır.

2.     Alacakların Yapılandırılması ve Tutarın Yeniden Tespiti

Kanun'a göre kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasında ödenecek ve silinecek kamu alacakları özetle aşağıdaki şekilde olacaktır:

* Yurt içi üretici fiyat endeksi

Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan ve vadesi 31.12.2014 tarihinden önce olduğu halde 17.11.2020 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan;

• Her bir alacak türü ve dönemi itibarıyla aslı 100,00 TL'yi aşmayan (tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer'iler dahil), 

• Aslı ödenmiş fer'i alacaklardan tutarı 200,00 TL'yi aşmayan 

alacakların tahsilinden vazgeçilecektir. 

3.     Başvuru, Ödeme Süresi ve Şekli

7256 Sayılı Kanun'dan yararlanmak isteyen borçluların 31.12.2020 tarihi sonuna kadar ilgili idareye başvuruda bulunması şartı getirilmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerine olan borçları için Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçlular, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet adresi (www.gib.gov.tr) ya da e-devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden başvuruda bulunabilecekleri gibi bağlı bulundukları vergi dairesine doğrudan veya posta yoluyla da başvurabileceklerdir.

Borçlarını yapılandırmak isteyenlerin dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları da şarttır.

Yapılandırmadan faydalanan borçluların;

• Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 31.01.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil),

• Sosyal Güvenlik Kurumu'na bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 28.02.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil),
   
• Diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte

ödemeleri şarttır.

Yapılandırılan borçlar başvuruda belirtilmek üzere peşin ya da taksitler halinde ödenebilmektedir. Peşin ödeme ve tamamının ilk iki taksit süresinde ödenmesi halinde ilave indirimler söz konusu olacaktır.

Taksitle ödeme durumunda, yapılandırılmış borçlar aşağıda yer alan katsayılar oranında artırılarak tahsil edilecektir:

Başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha fazla taksitte ödenmesi mümkün değildir. Başvuru sırasında seçilen taksit sayısından daha az taksitte ödeme yapılması mümkün olup bu durumda ödenecek tutar ilgili katsayıya göre yeniden hesaplanacaktır. 

4.     Taksitlerin Süresinde Ödenmemesi Halinde Yaptırımlar

Kanun kapsamında ödenmesi gereken taksitlerden;

• İlk ikisinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi, 

• Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi, 
• Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin geç ödeme zammıyla birlikte son taksiti izleyen ayın sonuna kadar da ödenmemesi,

halinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.

Kanuna göre ödenecek taksit tutarının %10'unu aşmamak şartıyla 10 TL'ye (bu tutar dahil) kadar yapılmış eksik ödemeler için Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmayacaktır. Ancak, 10 TL'nin altında olsa da taksit tutarının %10'undan fazla eksik ödeme söz konusu ise ihlal sebebi olarak değerlendirilecektir.

Örneğin, Kanun kapsamında 6 eşit taksit seçeneği tercih edilmek suretiyle yapılandırılan alacağa ilişkin taksit tutarı 80,00 TL olmasına rağmen bankaya 71,00 TL olarak ödeme yapılmıştır. Eksik ödenen tutar, 10,00 TL'yi aşmamakla birlikte, taksit tutarının %10'u olan (80,00 x %10=) 8,00 TL, eksik ödenen tutar olan 9,00 TL'den az olduğundan söz konusu eksik ödeme ihlal sebebi sayılacaktır.

5.     Önceki Yapılandırma Kanunları Kapsamındaki Alacakların Durumu 

11.05.2018 tarihli ve 7143 Sayılı Kanun'a göre yapılandırılan ve 17.11.2020 tarihi itibarıyla ödemeleri devam eden alacaklar açısından, borçlular talep etmeleri halinde 7256 Sayılı Kanun hükümlerinden yararlanabilir.

03.08.2016 tarihli 6736 Sayılı Kanun ve 18.05.2017 tarihli 7020 Sayılı Kanun hükümlerine göre 17.11.2020 tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar ile 6736 Sayılı Kanuna göre tahakkuk eden alacaklar ise 7256 Sayılı Kanun kapsamına alınmamıştır.

6.     Sonuç

Her bir af kanunu bir öncekinden daha çok borçluyu kapsamakla birlikte, yapılandırma hükümlerinden faydalanmak isteyen borçluların, kapsama giren kurumlar nezdinde borç kontrolü yaparak 31.12.2020 tarihine kadar borcun ilgili olduğu yetkili makama başvurmaları faydalı olacaktır.