Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler

  Sirküler No: 2021 / 149

Tarih: 11.10.2021

7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ("Kanun") ürünlerin güvenli ve teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamak amacıyla piyasa gözetimi ve denetimi esasları ile iktisadi işletmecilere bir takım yükümlülükler getirmek ve 12.03.2021 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 12.03.2020 tarihli ve 31066 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanmıştır.

Piyasaya sürülen ürünlerin güvenlik esasları ile teknik düzenlemelere aykırılığı hususu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile düzenlenmişse de anılan 6502 sayılı Kanun, tüketicilere yönelik olup; piyasadaki tedarik zinciri içinde yer alan diğer aktörlerin sorumlulukları ve söz konusu aykırılıklara karşı nasıl bir korumadan yararlanacakları özel bir kanun ile düzenlenmemişti.

Hazırlanması uzun yıllardır beklenen Kanun'un yürürlüğe girmesiyle birlikte Avrupa Birliği'ne uyum süreçlerinden biri de tamamlanmıştır.

Bu sirkülerde Ürün Güvenliği Kanunu'nun özellikle imalatçılar için getirdiği önemli düzenlemeler özetlenmiştir.

1.     Kanun Hangi Ürünleri Kapsamaktadır?

Kanun, piyasaya arz edilmesi hedeflenen, arz edilen, piyasada bulundurulan veya hizmete sunulan tüm ürünleri kapsamaktadır. Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen veya ihraç edilmesi hedeflenen ürünler bu Kanun kapsamında piyasaya arz edilmiş sayılmaktadır.

Avrupa Birliği üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edilen veya ihraç edilmesi hedeflenen ürünler bu Kanun'un kapsamı dışındadır. Yine de bu ürünlerin de güvenli olması, tağşişe konu olmaması ve ürüne ilişkin işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin alıcıyı yanıltmayacak şekilde yapılması zorunludur.

Bununla birlikte Ticaret Bakanlığı, piyasa gözetimi ve denetimi için gerekli teşkilatları oluşturmuş ve piyasaya arz edilen fakat Kanun'a uygun olmayan ürünleri web sitesinde yayınlamak üzere ayrı bir portal açmıştır.

İnternet siteleri için sırasıyla

https://ticaret.gov.tr/urun-guvenligi

https://www.urunguvenligi.gov.tr/List/List

sayfalarını ziyaret edebilirsiniz.

2.     İmalatçıların Yükümlülükleri Nelerdir?

İmalatçı;

• Ürünlerin teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlar.
  
• Ürünleri, taşıdıkları risklerle orantılı olarak numune olarak test eder, inceleme yapar, şikayetlerin, uygun olmayan ve geri çağrılan ürünlerin kaydını tutar ve yaptığı izleme faaliyeti hakkında dağıtıcıları bilgilendirir.
  
• Ürün veya ambalajının üzerinde veya ürüne eşlik eden belgelerde yer alan bilgilerin ve montaj, kullanım ve bakım talimatları ile güvenlik kurallarının Türkçe olmasını sağlar.
  

3.     İthalatçının Yükümlülükleri Nelerdir?

İthalatçı;

• İmalatçı gibi ithalatçı da piyasaya ancak teknik düzenlemelere uygun ürün arz etmekten sorumludur.
  
• Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin gerektiği durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasaya arz edemez ve ürünün risk taşıdığı her durumda imalatçıyı ve yetkili kuruluşu bilgilendirir.
  

• Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve nakliye şartlarının, ürünün teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygunluğuna halel gelmemesini sağlar.
   

4.     Dağıtıcının Yükümlülükleri Nelerdir?

Dağıtıcı;

• Ürünü piyasada bulundurmadan önce, ürünün uygunluk işareti veya işaretlerini taşıdığını, uygunluğu gösteren belgelere sahip olduğunu, talimatların ve güvenlik kurallarının ürüne Türkçe olarak eşlik ettiğini ve imalatçının, ürün ithal ise ayrıca ithalatçının mevzuatta düzenlenen yükümlülükleri yerine getirdiğini doğrular, ürünün veya ambalajının üzerine koyacağı etiket, fiyat, uyarı ve benzeri bilgilerin imalatçının veya ithalatçının koyduğu zorunlu veya ürün güvenliğine ilişkin bilgilerin görünürlüğünü engellemesini önler.
  
• Ürünün uygun olmadığını bildiği veya bilmesinin gerektiği durumlarda, uygun hale getirilmeden ürünü piyasada bulunduramaz ve ürünün risk taşıdığı her durumda imalatçı veya ithalatçıyı ve yetkili kuruluşu ivedilikle bilgilendirir.
  

• Ürün kendi sorumluluğu altındayken, depolama ve nakliye koşullarının ürünün teknik düzenlemesine veya genel ürün güvenliği mevzuatına uygunluğuna halel gelmemesini sağlar.
   

5.     Ürün Sorumluluğu Tazminatından Kimler Hangi Şartlarda Sorumludur?

• Ürünün, bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu ürünün imalatçısı veya ithalatçısı zararı gidermekle yükümlüdür.
  
• Ürünün sebep olduğu zarardan birden fazla imalatçı veya ithalatçının sorumlu olması halinde, bunlar müteselsilen sorumlu tutulurlar.
  

• İmalatçı veya ithalatçıyı üründen kaynaklanan tazminat sorumluluğundan kurtaran ya da bu sorumluluğu azaltan sözleşmelerin ilgili maddeleri hükümsüzdür.
  

• Tazminat talebi için zamanaşımı süresi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 3 yıl ve her halde zararın doğduğu tarihten itibaren 10 yıldır.
  

• İmalatçı veya ithalatçının sorumlu tutulabilmesi için, zarar gören tarafın uğradığı zararı ve uygunsuzluk ile zarar arasındaki nedensellik bağını ispat etmesi zorunludur.
   

6.     Kanunda Düzenlenen İdari Para Cezaları Ne kadardır?

Kanun, belirttiği düzenlemelere uygun hareket etmeyenler için değişen miktar ve aralıklarda idari para cezası uygulanmasını öngörmüştür.

Örneğin, teknik düzenlemelere veya genel ürün güvenliği mevzuatının ürün güvenliğine ilişkin hükümlerine aykırılık halinde 50.000 TL'den 500.000 TL'ye kadar idari para cezasına maruz kalınabilecektir.

7.     Tazminat ve İdari Para Cezasından Sorumluluğu Ortadan Kaldıran Haller Nelerdir?

İmalatçı veya ithalatçı;

• Ürünü piyasaya kendisinin arz etmediğini,
  
• Uygunsuzluğun, dağıtıcının veya üçüncü bir tarafın ürüne    müdahalesinden veya kullanıcıdan kaynaklandığını,
  

• Üründeki uygunsuzluğun, teknik düzenlemelere veya diğer zorunlu  teknik kurallara uygun olarak üretilmesinden kaynaklandığını,
   
  ispatladığı takdirde, kural olarak bu Kanun ile düzenlenen idari yaptırımlar ve tazminata ilişkin sorumluluklara tabi olmayacaktır.
   
  
  Bilgi edinmenizi rica ederiz.
  

"Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Rödl & Partner'a işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.