Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Uygulaması Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılması

  Sirküler No: 2020 / 157

 

Tarih: 07.07.2020

 

Hatırlanacağı üzere, 31.12.2019 tarihli ve 30995 sayılı Resmi Gazete' de "Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik" yayımlanmış, Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak da 07.02.2020 tarihinde Bakanlıkça "Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar" yayımlanmıştı.

Çevre ve Şehir Bakanlığınca, 29.06.2020 tarihinde yayımlanan "Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar" yazısı ile önemli hususlar hakkında açıklamalar yapılmıştır. 

1.     "İthalat" "İthalatçı" ve "Taşıma Ekipmanı" Tanımlamalarında Değişikliklerin Yapılması

• Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslarının "Tanımlamalar" başlığı altında yer alan "ithalat" tanımına son cümle olarak "İthalat işletmelerinde, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi ithalat işleminin gerçekleştiği tarih olarak esas alınır." cümlesi eklenmiştir.

 

Buna göre ithalat işlemlerinde, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihi ithalat işleminin gerçekleştiği tarih olarak esas alınacaktır.

• Usul ve Esasların "Tanımlamalar" başlığı altında yer alan "İthal Edenler (İthalatçı)" bölümünden sonra gelmek üzere "İhracat", "İade" ve "Taşıt Ekipmanı" tanımlamaları eklenmiş olup, aşağıdaki hususlara açıklık getirilmiştir. Buna göre;

 

İhraç kayıtlı teslimler de ihracat olarak değerlendirilerek GEKAP kapsamı dışında tutulmuştur.

Son kullanma tarihinin geçmesi sebebiyle piyasaya sürenlerce piyasadan geri çekilerek muhasebe kayıtlarına işlenen ürünler ve ilgili idarelerce piyasadan çektirilen ürünler olması durumunda da iade tanımı kapsamında işlem yapılabileceği açıklanmıştır.

 

• Taşıma Ekipmanları" ifadesi ise aşağıdaki gibi tanımlanmıştır: 

 

 
Buna göre herhangi bir ürün taşımacılığında aynı amaçlı kullanımı sabit ve sürekli olan, piyasaya arz edilen ürün ile birlikte piyasaya arz edilmeyen palet, sepet, konteyner, kasa ve benzeri taşıma ekipmanları, ambalaj kapsamında değerlendirilmeyerek GEKAP uygulanmayacaktır.

 

2.     Kullanım/Tüketim Tarihinin Geçmesi Nedeni ile Geri Toplanan Ürünler ve Ambalajları

Usul ve Esasların üçüncü bölümünde "Ambalajlar İçin Geri Kazanım Katılım Payı Uygulamaları" başlığı altında yer alan "d) Geri Kazanım Katılım Payına Tabi Ürünlerin Birincil ve Diğer Ambalajları" bölümüne konu ile ilgili örnekler ve açıklamalar eklenmiştir.

Buna göre, geri kazanım katılım payına tabi olan piyasaya arz edilmiş herhangi bir ürünün /ambalajlı ürünün son kullanım/tüketim tarihinin geçmesi nedeni ile piyasaya sürenlerce piyasadan geri toplatılması halinde geri toplanan ürünler ve ambalajları için sadece geri kazanım katılım payı ödenmiş kısımlarının iade talebine konu edileceği açıklanmıştır.

İade alım sürecinde ürünün piyasaya sürülmesinde kullanılan birincil ambalajlar haricindeki ambalajların da kullanılmadan ürünle birlikte iade alınması durumunda bu ambalajlar için de iade süreci işletilecektir. 

Geri alım sürecinde iade alınan ürünlerin yeniden ambalajlanması durumunda yeniden ambalajlamada kullanılan ambalajlar iade işlemine konu edilmeyecektir.

Örnek: 

İlaç üreticisi tarafından üretilen ve piyasaya sürülen öksürük şurubu (metal kapaklı cam şişe içerisine doldurulmakta, prospektüsü ve ölçek kaşığı/kabı ile birlikte) ilgili mevzuat uyarınca imha edilmek üzere piyasadan geri çekilmiş/toplatılmıştır.

Bu durumda (Ş) ilaç üreticisi, piyasaya arz edilen öksürük şurubu için ödenen geri kazanım katılım payını iade işlemine konu edebilecek olup ilaç için kullanılan birincil ambalajlara ayrıca geri kazanım katılım payı ödenmediği için bu ambalajlar iade işlemine konu edilmeyecektir.

Söz konusu ilaçların piyasaya arzında kullanılan ve geri kazanım katılım payı ödenen ambalajlar (birincil ambalajlar haricindeki) için bu ambalajların sadece piyasaya sürüldüğü şekliyle geri alınması hâlinde iade işlemine konu edilebilecektir.

3.     Ambalajlar İle İlgili Yapılan Düzenlemeler

1. Üretim makinalarının bir parçası olarak değerlendirilen, bu makinalarda kullanıma yönelik olarak tasarlanan  ve endüstriyel amaçlı üretime konu olan hammaddelerin (kağıt, kumaş, iplik, metalik levhalar vb. malzemelerin) taşınması, korunması ve kullanıma alınmasını sağlayan rulolar, makaralar, masuralar, rolikler ve bobinler ambalaj olarak değerlendirilmeyecektir.
2.  Alüminyum folyoların ve streç filmlerin ruloları, temizlik kağıdı ruloları, ipliklerin makaraları gibi satış noktalarında ürünlerin satışa sunumu amacıyla kullanılan bobinler, makaralar, rulolar ve benzeri malzemeler ambalaj olarak değerlendirilecektir.
3. Karayolu, demiryolu, deniz yolu ve hava yolu taşımacılığında taşıma ekipmanı olarak sürekli ve tekrar aynı amaçlı kullanımları olan piyasaya arz edilen ürün/eşya/malzeme ile birlikte piyasaya arz işlemlerine konu edilmeyen ahşap, plastik, metal vb. malzemelerden imal edilmiş paletler, sepetler, konteynerler, kasalar ve benzerleri ambalaj olarak değerlendirilmeyecektir.
4. Karayolu, demiryolu, deniz yolu ve havayolu taşımacılığında ürün/eşya/malzeme ile birlikte piyasaya arz işlemlerine konu edilen (iade alınmak şartı ile belirli bir teminat karşılığında verilenler dahil) ahşap, plastik, metal, vb. malzemelerden imal edilmiş paletler, sepetler, konteynerler, kasalar ve benzerleri nakliye ambalajı olarak değerlendirilecektir.

 

4.         Tek Kullanımlık Ambalajlar ile İlgili Düzenlemeler

Tek kullanımlık ambalajların geri kazanım katılım payına tabi olup olmayacağı piyasaya sürenin satış noktası olup olmadığına göre değerlendirilmesi gerekmektedir.

Örnek:

Eğitim ve öğretim faaliyeti gösteren (O) okulu;

Öğrencilerinin personelinin ve ziyaretçilerinin kullanımı için su sebili yerleştirerek suyu tek kullanımlık bardaklarla ikram etmektedir. Bu durumda okul işletmesi (O) Okulu satış noktası olarak değerlendirilmediğinden su ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar ambalaj olarak tanımlanmayıp geri kazanım katılım payı uygulaması kapsamı dışındadır.

Okul içinde yer alan kantinde tek kullanımlık bardaklarla / tabaklarla, içecek / yiyecek sunulmaktadır. Bu durumda, kantin işletmecisi satış noktası olarak değerlendirilecektir. Kantin işletmecisinin ürünlerini sunarken kullandığı tek kullanımlık bardaklar / tabaklar ambalaj kapsamında yer aldığından kantin işletmecisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olacaktır.

Okul bünyesinde öğrencilere, personele ve ziyaretçilere yemekhane himzeti verilmekte ve yemekhanede tek kullanımlık bardaklarla / tabaklarla içecek / yiyecek servisi sunulmaktadır. Bu durumda yemekhane işletmecisi gerçek/tüzel kişisi satış noktası olarak değerlendirilmekte olup yiyecek ve içecek ürünlerini müşterilerine sunarken kullandığı tek kullanımlık bardaklar / tabaklar ambalaj kapsamında yer aldığından yemekhane işletmecisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi olacaktır.

Örnek:

Konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştiren (T) gerçek/tüzel kişisinin faaliyet konusu sadece konfeksiyon ürünleri satışını gerçekleştirmek olup müşterilerine tek kullanımlık bardaklar ile sıcak/soğuk içecek ikramı yapmaktadır. 

Bu durumda, (T) gerçek/tüzel kişisi satış noktası olması sebebiyle sıcak/soğuk içecek ikramında kullandığı tek kullanımlık bardaklar için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır.

 

4.     Depozitolu Ambalajlar

Usul ve Esasların üçüncü bölümünde "Ambalajlar İçin Geri Kazanım Katılım Payı Uygulamaları" başlığı altına "Depozitolu Ambalajlar" bölümü ve buna ilişkin örneklere yer verilmiştir.

Buna göre, yeniden kullanılabilir ambalajlara yönelik uygulamaları için Bakanlıkça belirlenen Usul ve Esaslar kapsamında depozito uygulama planı hazırlanacak ve Bilgi Sistemi üzerinden Bakanlığa sunulacaktır. Bakanlıkça uygun bulunan planlar için bir kod numarası tahsis edilecektir. 

Depozito uygulamaları, Bakanlıkça uygun bulunan depozito uygulama planları doğrultusunda gerçekleştirilecektir. 

Depozito uygulamalarına ilişkin veriler Bakanlık bilgi sistemine girilecek ve depozito uygulamaları kapsamında geri toplamak üzere piyasaya sürülen ambalajların geri toplanmayan kısımlarına ilişkin hesaplamalar bilgi sistemi üzerinden değerlendirilecektir. 

Örnek: 

Piyasaya süren olarak tanımlı (Z) içecek işletmesinin piyasaya arz ettiği 100 bin adet içecek ambalajının 50 bin adeti yeniden kullanılabilir nitelikte olması ve yeniden kullanılabilir 50 bin adet ambalajlar için depozito uygulayacak olması halinde; Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito uygulama planı hazırlaması ve Bakanlık Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden sunulan planının uygun bulunması şartıyla depozito uygulanan 50 bin adet yeniden kullanılabilir içecek ambalajı için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü oluşmaz.

Depozito uygulanan ambalajlar için geri kazanım katılım payı ödeme yükümlülüğü bulunmamakla birlikte, depozito uygulanan ambalajların haricinde kalan diğer (nakliye, saklama, taşıma ve benzeri) ambalajları için geri kazanım katılım payı yükümlülüğü bulunmaktadır.

Yurt içinde piyasaya arz edilmek üzere ithal edilen ambalajlı ürünlere yönelik depozito uygulamalarında onaylı depozito uygulama planı bulunması halinde geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.

Örnek:

(R) tüzel kişisi tarafından plastik damacanalar ile piyasaya içme suyu arz edilmektedir. (R) tüzel kişisi tarafından Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar kapsamında hazırlanan depozito uygulama planı Bakanlığa sunulmuş ve Bakanlıkça onaylanarak depozito planı için bilgi sistemi üzerinden (..../....) kod numarası tahsis edilmiştir. 

Bu durumda; (R) tüzel kişisi piyasaya arz ettiği plastik damacanalara yönelik olarak geri kazanım katılım beyanına piyasaya sürdüğü plastik damacana miktarı bilgisini ve Bakanlıkça verilen depozito plan kod numarasını girecek olup plastik damacanalar için geri kazanım katılım payı tahsili söz konusu olmayacaktır. 

(R) tüzel kişisi tarafından depozito uygulama planı kapsamında piyasaya sürülen ancak geri toplanamayan miktarlar Bakanlık bilgi sistemi üzerinden kontrol edilecek ve yılsonu itibari ile geri toplanamayan ambalaj miktarları, takip eden geri kazanım katılım beyanı döneminde beyan edilerek geri kazanım katılım payı ödenecektir

Örnek:

Ürünlerini ahşap paletler ile piyasaya süren (S) tüzel kişisi tarafından söz konusu ahşap paletler (Y) tüzel kişisinden kiralamak suretiyle temin edilmekte ve paletler (Y) tüzel kişisi tarafından piyasadan toplanarak tekrar aynı amaçla kullanılmak üzere başka piyasaya süren işletmelere kiralanmaktadır. 

Bu durumda; (Y) tüzel kişisi tarafından piyasaya süren işletmelere kiralanan ahşap paletler için depozito uygulama planı hazırlanmış ve Bakanlıktan onay alınmış olması şartıyla (S) tüzel kişisinin bu paletler için geri kazanım katılım payı beyan ve ödeme yükümlülüğü oluşmaz. (Y) tüzel kişisi geri kazanım katılım payı beyanını yapılacak ancak geri kazanım katılım payı ödenmeyecektir.

6.     Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Orijinal Eşya/Parçası Olarak Kullanılan Ürünler Hakkında Açıklama Yapılması

Usul ve Esasların üçüncü bölümünde "Elektrikli ve Elektronik Eşyalar İçin Geri Kazanım Katılım Payı Uygulamaları" başlığı altındaki ilgili bölüme konu ile ilgili örnekler ve açıklamalar eklenmiştir.

Buna göre, piyasaya arz edilecek araçlar ile elektrikli ve elektronik eşyaların orijinal eşya/parçası olarak kullanılan ve Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için bu ürünleri sadece araç ile elektrikli ve elektronik eşya üretiminde orijinal eşya/parça olarak kullanılmak şartıyla piyasaya sürenler tarafından beyan yapılacağı, ancak bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmeyecektir.

Orijinal eşya/parça tanımına uymasına rağmen münferit olarak piyasaya arz edilen Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünler için geri kazanım katılım payı beyanı yapılacağı ve geri kazanım katılım payı tahsil edilecektir. 

Örnek:

Araçlar için nihai ürün niteliğindeki buzdolabı üretimi yapan (C) gerçek/tüzel kişisi üretmiş olduğu buzdolaplarını, otobüslerde bu ürünleri orijinal eşya/parça olarak kullanan (D) gerçek/tüzel kişisine vermektedir. Ayrıca, (C) gerçek/tüzel kişisi söz konusu ürünlerinin bir kısmını da araç ve aksesuarlarının modifikasyonu yapan (E) gerçek/tüzel kişisine vermektedir.

• (C) gerçek/tüzel kişisi, (D) gerçek/tüzel kişisine vermiş olduğu orijinal eşya/parça kapsamındaki buzdolapları için beyan yapacak, ancak bu ürünleri için geri kazanım katılım payı ödemeyecektir.
• (C) gerçek/tüzel kişisi, (E) gerçek/tüzel kişisin vermiş olduğu buz dolapları için geri kazanım katılım payından sorumludur.
  
   

7.     Güneş enerjisi ile çalışan eşyaların ve prize bağlanmadan şarj edebilen taşınabilir nitelikteki eşyaların GEKAP kapsamı

Geri kazanım katılım payı uygulamasına tabi ürün listesinde yer alan ve enerjisini güneş pilinden (fotovoltaik pillerden) alan, Cep telefonu şarj cihazı, aydınlatma ekipmanları, hesap makinaları vb. elektrikli ve elektronik eşyaların ve cep telefonu, tablet gibi ekipmanların doğrudan prize bağlanmadan şarj edebilen taşınabilir nitelikteki, powerbank vb. elektrikli ve elektronik eşyaların Geri Kazanım Katılım Payına ilişkin Yönetmelik kapsamına dâhil olduğu belirtilmiştir.

 
Söz konusu yazıya ulaşmak için tıklayınız.


Bilgi edinmenizi rica ederiz.